FreeBSD als desktopbesturingssysteem
Ik werk al jaren met verschillende besturingssystemen, variërend van Windows tot Linux/Unix, en heb daar zowel op fysieke machines als in virtuele omgevingen mee gewerkt. Op mijn werkplek gebruik ik Debian/GNU Linux en Windows 10/11 in een VM, maar mijn interesse reikt verder dan de mainstream systemen. Door de jaren heen heb ik ook met Solaris, OpenBSD, NetBSD en FreeBSD gewerkt, waaronder ook in specifieke toepassingen zoals pfSense en OPNsense.
Eerder waagde ik een poging om BSD als werkpleksysteem te gebruiken, maar liep ik vaak tegen de complexiteit aan. Toch bleef de charme van BSD lonken, en besloot ik FreeBSD opnieuw een kans te geven, ditmaal op mijn HP ENVY-13 (aq0912nd) laptop uit 2019. Wat ooit hobbels veroorzaakte, zoals het opstarten met een versleutelde SSD, blijkt inmiddels dankzij de verbeterde FreeBSD-installer soepel te verlopen. Voor mij is schijfversleuteling een absolute vereiste om gevoelige data te beveiligen. Immers, wie wil er wakker liggen van een datalek, zoals van persoonsgegevens, na verlies of diefstal van een laptop?
Installatie en eerste indruk
Het installatieproces verliep soepel, grotendeels dankzij het uitstekende FreeBSD-handboek. Hoewel ik het handboek niet nodig had voor de initiële installatie, bood het waardevolle hulp bij het configureren van de grafische omgeving (XORG met XFCE) en het laden van benodigde kernelmodules. Een van de eerste positieve verrassingen was de directe ondersteuning voor mijn draadloze netwerkadapter en grafische kaart.
Geluid werkte na wat kleine tweaks, maar de contrast- en volumetoetsen vroegen meer aandacht. Deze heb ik handmatig ingesteld via keybindings in XFCE, wat uiteindelijk prima werkte.
Applicaties en functionaliteit
Na het inrichten van XFCE heb ik verschillende applicaties geïnstalleerd met het ‘pkg’-commando. Denk aan Chromium, qutebrowser, Firefox, Thunderbird, LibreOffice, Remmina (voor RDP-verbindingen), The Gimp, ksnip en meer. De functionaliteit komt vrijwel overeen met mijn Linux-systemen die ook XFCE gebruiken. Wat FreeBSD echter onderscheidt, is de kwaliteit van de documentatie. Deze biedt vaak direct een oplossingsrichting, wat getuigt van ervaring en een goed feedbackproces bij de auteurs van het FreeBSD-handboek.
Marktaandeel en user agents
Het marktaandeel van FreeBSD als desktopbesturingssysteem is volgens statistieken minimaal, met minder dan één procent. Toch vraag ik me af of deze cijfers kloppen. Ik ontdekte dat de user agent van browsers zoals Firefox en Chromium onjuiste informatie weergeeft:
Firefox: Mozilla/5.0 (X11; Linux x86_64; rv:133.0) Gecko/20100101 Firefox/133.0
Chromium: Mozilla/5.0 (X11; Linux x86_64) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/131.0.0.0 Safari/537.36
Dit impliceert dat FreeBSD-gebruikers onbedoeld bijdragen aan het marktaandeel van Linux. Hoewel de gerapporteerde user agent aangepast kan worden, bijvoorbeeld met een extensie zoals "User-Agent Switcher for Chrome" in Chromium, heeft dit weinig effect als slechts een klein aantal gebruikers dit daadwerkelijk doet. Het zou beter zijn als de user agent standaard correct wordt weergegeven. Qutebrowser presteert in dit opzicht iets beter dan Chrome, maar vermeldt nog steeds "Linux" in de user agent: Mozilla/5.0 (X11; Linux x86_64; FreeBSD amd64) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) QtWebEngine/6.7.3 Chrome/118.0.5993.220 Safari/537.36.
Alhoewel het "Linux-deel" meer op de gebruikte grafische omgeving lijkt te wijzen, blijft het een raadsel hoe de gerapporteerde user agent geïnterpreteerd zal worden.
Dagelijks gebruik
FreeBSD blijkt prima geschikt als dagelijks besturingssysteem. Hoewel ik nog niet alles getest heb, zoals afdrukken en de ingebouwde webcam, biedt het handboek duidelijke instructies voor bijvoorbeeld het instellen van CUPS voor printers. Mochten bepaalde applicaties niet beschikbaar zijn, dan biedt FreeBSD’s Linux Binary Compatibility (Linuxulator) een alternatief om Linux-applicaties te draaien.
Gaming en virtualisatie
Hoewel ik geen gamer ben, vond ik het interessant dat de VICE Emulator voor Commodore 64 en Steam beschikbaar zijn voor FreeBSD. DOSBox werkt ook prima. Virtualisatie is mogelijk via bhyve of VirtualBox, wat FreeBSD extra veelzijdig maakt.
Conclusie
FreeBSD heeft mij positief verrast. De combinatie van goede hardwareondersteuning, uitgebreide documentatie en krachtige functies zoals versleuteling en virtualisatie maakt het een solide keuze, zelfs voor een laptop. Hoewel het marktaandeel als desktopsysteem klein blijft, biedt FreeBSD een stabiele en veelzijdige omgeving die niet onderdoet voor Linux. Voor wie bereid is een beetje extra tijd te investeren in configuratie, is FreeBSD een uitstekend alternatief.
Bronnen en verder lezen
Marktaandeel
In deze post wordt onder andere gesteld dat het marktaandeel van FreeBSD op desktopsystemen minder dan 1% bedraagt. Twee bronnen worden gepresenteerd ter onderbouwing hiervan.
- FreeBSD - Market Share (6sense.com)
- Desktop Operating System Market Share Worldwide (gs.statcounter.com)
Ik vind de beschikbare informatie onvoldoende om het marktaandeel van FreeBSD te onderbouwen. Ik hoop van harte dat het marktaandeel de komende jaren beter vastgesteld zal worden en dat het zal groeien, onder andere door de inspanningen van de FreeBSD Foundation, die zich richt op verbeterde ondersteuning van laptops.
Laptopondersteuning
In deze post wijs ik erop dat de installatie van FreeBSD op een laptop tegenwoordig gemakkelijker verloopt dan tijdens mijn eerste verkenningen. Laptops hebben inmiddels prioriteit gekregen, zoals blijkt uit het volgende artikel, dat de strategische stap bespreekt van de FreeBSD Foundation om de ondersteuning voor laptops te verbeteren. Hoewel FreeBSD al bekend staat om zijn stabiliteit en prestaties op servers, heeft het achterstand op het gebied van laptopondersteuning, vooral voor functies zoals WiFi, Bluetooth en energiebeheer. Met een investering van $750.000 wil de FreeBSD Foundation, samen met partners zoals Dell en AMD, de compatibiliteit voor moderne laptops vergroten. Dit zal FreeBSD aantrekkelijker maken voor zowel individuele gebruikers als bedrijven, die steeds vaker laptops gebruiken voor werkdoeleinden.
Documentatie
Onderstaand staan verwijzingen naar het FreeBSD Handbook (Handboek) die op docs.freebsd.org staan. Persoonlijk lees ik graag de Engelse versie, maar er is ook een Nederlandse vertaling beschikbaar.
Basisinformatie en FreeBSD Foundation
Onderstaand vindt u een verwijzing naar de Nederlandse Wikipedia-pagina van FreeBSD met basisinformatie. Tot slot wil ik aandacht vragen voor de FreeBSD Foundation en erop wijzen dat FreeBSD ondersteund kan worden door middel van giften aan de stichting.
